Μια πρωτοποριακή μελέτη από τη Φινλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο φέρνει τα πάνω-κάτω στην ιατρική γνώση, δείχνοντας ότι το έμφραγμα του μυοκαρδίου μπορεί να έχει χαρακτήρα μολυσματικής νόσου.
Η ανακάλυψη αυτή αμφισβητεί όσα γνωρίζαμε έως σήμερα για την παθογένεση των εμφραγμάτων, ανοίγοντας τον δρόμο για νέες μεθόδους διάγνωσης, καινοτόμες θεραπείες και πιθανότατα την ανάπτυξη προληπτικών εμβολίων εναντίον της στεφανιαίας νόσου.
Το βιοφίλμ μέσα στις αθηρωματικές πλάκες
Σύμφωνα με τη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας, μια λοίμωξη μπορεί να πυροδοτήσει έμφραγμα. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι στις αθηρωματικές πλάκες σχηματίζεται ένα βιοφίλμ –μια ζελατινώδης δομή– από βακτήρια τα οποία μπορεί να παραμένουν για δεκαετίες σε κατάσταση ύπνωσης, προστατευμένα τόσο από το ανοσοποιητικό σύστημα όσο και από τα αντιβιοτικά.
Η «πυροδότηση»
Όπως διαπιστώθηκε, μια ιογενής λοίμωξη ή άλλος εξωγενής παράγοντας μπορεί να ενεργοποιήσει το βιοφίλμ, οδηγώντας σε πολλαπλασιασμό βακτηρίων και εμφάνιση φλεγμονής. Αυτή η φλεγμονή μπορεί να προκαλέσει ρήξη της αθηρωματικής πλάκας, με αποτέλεσμα τον σχηματισμό θρόμβων και τελικά το έμφραγμα.
Γενετικό υλικό βακτηρίων
Ο καθηγητής Πέκα Καρχούνεν, επικεφαλής της μελέτης, εξηγεί ότι μέχρι σήμερα θεωρούσαμε πως η στεφανιαία νόσος οφείλεται μόνο στην οξείδωση της LDL χοληστερόλης. «Επί μακρόν υπήρχε η υποψία για βακτηριακή εμπλοκή, αλλά δεν υπήρχαν αποδείξεις. Η έρευνά μας απέδειξε την ύπαρξη DNA βακτηρίων του στόματος μέσα στις αθηρωματικές πλάκες», ανέφερε.
Η επιβεβαίωση των ευρημάτων
Η ομάδα ανέπτυξε αντίσωμα που στόχευσε τα ανακαλυφθέντα βακτήρια και αποκάλυψε τις δομές του βιοφίλμ μέσα στις αρτηρίες. Σε περιπτώσεις εμφράγματος, παρατηρήθηκε ότι το ανοσοποιητικό σύστημα αντέδρασε έντονα σε αυτά τα βακτήρια, πυροδοτώντας τη φλεγμονή που οδήγησε στη ρήξη της πλάκας.
Προς νέες στρατηγικές πρόληψης και θεραπείας
Τα ευρήματα ανοίγουν τον δρόμο για νέες διαγνωστικές μεθόδους και θεραπευτικές παρεμβάσεις, αλλά και για την πιθανότητα ανάπτυξης ενός εμβολίου που θα προλαμβάνει τη στεφανιαία νόσο και τα εμφράγματα.
Η μελέτη εντάσσεται σε ένα ευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα για την καρδιαγγειακή υγεία που χρηματοδοτείται από την ΕΕ και συμμετέχουν 11 χώρες. Έγινε από επιστήμονες των Πανεπιστημίων Τάμπερε και Ουλού, το Φινλανδικό Ινστιτούτο Υγείας και Πρόνοιας και το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Τα δείγματα ιστών προήλθαν από ασθενείς με αθηροσκλήρωση που υποβλήθηκαν σε επεμβάσεις καθώς και από άτομα που κατέληξαν από αιφνίδιο καρδιακό θάνατο.
