Ο μετρ των b movies, του νουάρ και του μεταφυσικού τρόμου
Ο Ζακ Τουρνέρ, μπορεί να θεωρείται «Αμερικάνος» σκηνοθέτης, αλλά μαζί του έφερε από την Ευρώπη κάτι που δύσκολα βρίσκεις στον αμερικάνικο κινηματογράφο: Τις δεύτερες ή ακόμη και τις τρίτες σκέψεις ενός δημιουργού, που υπάρχουν κάτω από την επιφάνεια.
Σημειώνεται ότι οι ιστορίες των ταινιών του, που κυριεύονταν από το μεταφυσικό, το υπερφυσικό ή και τον ψυχολογικό τρόμο, δεν έμεναν στην επιφάνεια, στον εντυπωσιασμό, στο σασπένς, αλλά εξέφραζαν την πραγματική του αγωνία για τις ανθρώπινες αγωνίες.
Άλλωστε, κυρίαρχη προβληματική του αποτέλεσε η έννοια του μύθου και της πραγματικότητας, δουλεύοντας περίτεχνα πάνω στη διασταύρωση του ορθολογικού με το παράλογο. Ο Τουρνέρ, πίστευε στο μεταφυσικό και αναδείκνυε τον τρόμο με απόλυτη κινηματογραφική λιτότητα, πάντρευε το δράμα με τον υποβλητικό λυρισμό, διατηρούσε τις αποστάσεις από τους χαρακτήρες του και απέφευγε τη χειραγώγηση του θεατή, όπως ο διάβολος το λιβάνι.
Μάστορας του ασπρόμαυρου, ο Τουρνέρ δημιουργούσε μία απόκοσμη ηρεμία, ενώ η σκηνοθεσία του, σχεδόν πάντα υπαινικτική, θα λάμβανε εξπρεσιονιστικές διαστάσεις, με τις έντονες φωτοσκιάσεις, τα ημιτόνια του γκρίζου και του μαύρου, που θα τόνωναν περαιτέρω την αντίθεση λογικής και παράλογου. Όλα ταιριαστά και μελετημένα, με μία σκηνοθετική οικονομία, στα όρια της τσιγκουνιάς, αναδεικνύουν την υπαρξιακή αναζήτηση των αμφίσημων ηρώων του και των διφορούμενων καταστάσεων που πρέπει να αντιμετωπίσουν.
Με αφορμή τα 120 χρόνια από τη γέννησή του (12 Νοεμβρίου 1904) είναι μία ευκαιρία να ανακαλύψουμε την αξιοπρόσεκτη καταγωγή του, τα πρώτα του βήματα και τις καλύτερες στιγμές του στον κινηματογράφο, με δεδομένο ότι ήταν από τους σκηνοθέτες που απλώς δούλευαν σε αυτό που αγαπούσαν.
Από το Παρίσι όπου γεννήθηκε, θα βρεθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1914, σε ηλικία 10 χρόνων, μαζί με τον πατέρα του, ο οποίος στην εποχή του ήταν πρωτοπόρος και καταξιωμένος σκηνοθέτης και είχε προτάσεις για να εργαστεί στα μεγάλα στούντιο του Χόλιγουντ, αφού πέρασε πρώτα από τη Νέα Υόρκη.
Ο πατέρας του, από γραφίστας και εικονογράφος περιοδικών σύντομα θα στραφεί στην ανακάλυψη της εποχής, τον κινηματογράφο, αποκτώντας τεράστια φήμη. Καινοτόμος και τολμηρός θα σκηνοθετήσει μόνος τις ταινίες του, χρησιμοποιώντας σημαντικούς Γάλλους αστέρες της εποχής, ενώ από το 1915 θα μπει στην αμερικάνικη κινηματογραφική βιομηχανία.
Ο Μορίς Τουρνέρ, που θαύμαζε τον Ντέιβιντ Γουόρκ Γκρίφιθ, ήταν μια σημαντική και σεβαστή προσωπικότητα στον χώρο και ιδρυτικό μέλος της Ένωσης Σκηνοθετών Κινηματογράφου της Ανατολικής Ακτής.
Η συνεργασία με τον Βαλ Λιούτον
Με την ώθηση του πατέρα του, ο Ζακ Τουρνέρ θα μπει στα στούντιο της MGM δουλεύοντας από διάφορα πόστα, από παιδί για όλες τις δουλειές και μοντέρ έως βοηθός σκηνοθέτη, ενώ γύρισε και αρκετές μικρού μήκους ταινίες.
Το 1939, θα λάβει το βάπτισμα του πυρρός γυρίζοντας την πρώτη του μεγάλου μήκους χολιγουντιανή παραγωγή, το αστυνομικό δράμα «They All Come Out», με τους Τομ Νιλ και Ρίτα Τζόνσον, χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία.
Ωστόσο, τρία χρόνια μετά, η γνωριμία του με τον ιδιοφυή παραγωγό Βαλ Λιούτον της RCO, θα ήταν καθοριστική για την πορεία του στο σινεμά. Μαζί θα έδιναν άλλη πνοή στο σινεμά του τρόμου, μέσα από ταινίες χαμηλού προϋπολογισμού.
ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ
