Ο πνιγμός (πνιγμονή) αποτελεί μία από τις κυριότερες αιτίες θανάτου στα παιδιά, ιδιαίτερα τους θερινούς μήνες, όταν η επαφή με το νερό είναι πιο συχνή. Η παιδίατρος Κατερίνα Κατσιμπάρδη εξηγεί αναλυτικά τι πρέπει να κάνουν οι γονείς ή οι φροντιστές σε περίπτωση που ένα παιδί ή βρέφος βρεθεί σε κατάσταση πνιγμού – είτε πρόκειται για υγρό περιβάλλον, είτε για εισρόφηση ξένου σώματος.
Η σημασία της πρόληψης
Πρώτο και κύριο μέλημα, σύμφωνα με την κ. Κατσιμπάρδη, είναι η πρόληψη. Όπως σημειώνει, είναι εξαιρετικά σημαντικό τα παιδιά να εκπαιδεύονται στην κολύμβηση από μικρή ηλικία, όχι μόνο για λόγους ψυχαγωγίας αλλά και για την ασφάλειά τους. Ταυτόχρονα, οι γονείς οφείλουν να είναι πάντα σε εγρήγορση, να επιβλέπουν τα παιδιά κατά τη διάρκεια του μπάνιου και να αποφεύγουν να τα αφήνουν χωρίς επίβλεψη κοντά σε νερό, ακόμα και σε ρηχές πισίνες ή μπανιέρες.
Τι κάνουμε σε πνιγμό στη θάλασσα ή την πισίνα
Σε περίπτωση που διαπιστώσουμε ότι ένα παιδί πνίγεται στη θάλασσα:
-
Καλούμε αμέσως το ΕΚΑΒ (166 ή 112), για να έρθει εξειδικευμένη βοήθεια.
-
Δεν βουτάμε αμέσως χωρίς σκέψη – Εάν δεν είμαστε εκπαιδευμένοι, μπορεί να κινδυνεύσουμε και οι ίδιοι. Αναζητούμε κάποιο βοηθητικό αντικείμενο, όπως σανίδα ή σωσίβιο, για να βοηθήσουμε το παιδί με μεγαλύτερη ασφάλεια.
-
Πλησιάζουμε το παιδί από πίσω, ώστε να μην πανικοβληθεί και μας τραβήξει βίαια – ένα συχνό λάθος που μπορεί να οδηγήσει σε διπλό πνιγμό.
-
Σταθεροποιούμε τον αυχένα του παιδιού και το μεταφέρουμε όσο πιο σταθερά γίνεται εκτός νερού.
Αντιμετώπιση πνιγμονής από ξένο σώμα
Η πνιγμονή, δηλαδή η απόφραξη των αεραγωγών από υγρή ή στερεά ουσία (π.χ. φαγητό, μικρό παιχνίδι), απαιτεί άμεση δράση. Τα βήματα που προτείνει η παιδίατρος είναι τα εξής:
Για παιδιά άνω του 1 έτους:
-
Ρώτησε το παιδί αν μπορεί να αναπνεύσει ή να βήξει. Αν μπορεί, ενθαρρύνουμε τον βήχα.
-
Αν δεν μπορεί να αναπνεύσει, μιλήσει ή βήξει, προχωράμε σε 5 δυνατά χτυπήματα στην πλάτη με την παλάμη, μεταξύ των ωμοπλατών, με το παιδί σκυμμένο μπροστά.
-
Αν το αντικείμενο δεν απομακρυνθεί, κάνουμε 5 κοιλιακές ωθήσεις (τεχνική Heimlich): στεκόμαστε πίσω από το παιδί, περνάμε τα χέρια γύρω από τη μέση του, σχηματίζουμε γροθιά και την τοποθετούμε πάνω από τον ομφαλό, τραβώντας προς τα μέσα και πάνω.
-
Εναλλάσσουμε χτυπήματα και ωθήσεις μέχρι να αποβληθεί το αντικείμενο ή να χάσει το παιδί τις αισθήσεις του.
Για βρέφη κάτω του 1 έτους:
-
Τοποθετούμε το βρέφος μπρούμυτα στο χέρι μας, με το κεφάλι ελαφρώς χαμηλότερα από το σώμα.
-
Δίνουμε 5 χτυπήματα στην πλάτη με δύο δάχτυλα.
-
Αν δεν λειτουργήσει, γυρίζουμε το βρέφος ανάσκελα και εφαρμόζουμε 5 θωρακικές συμπιέσεις (όπως στην ΚΑΡΠΑ, αλλά πιο ήπια), με δύο δάχτυλα στο μέσο του στέρνου.
-
Επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία εναλλάξ έως ότου το βρέφος επανέλθει ή φτάσει βοήθεια.
Όταν το παιδί χάσει τις αισθήσεις του
Αν σε οποιοδήποτε από τα παραπάνω σενάρια το παιδί χάσει τις αισθήσεις του και δεν αναπνέει, προχωράμε άμεσα σε ΚΑΡΠΑ (Καρδιοαναπνευστική Αναζωογόνηση):
-
Για παιδιά: 30 θωρακικές συμπιέσεις + 2 εμφυσήσεις.
-
Για βρέφη: 30 συμπιέσεις με δύο δάχτυλα + 2 απαλές εμφυσήσεις από το στόμα μας στη μύτη και το στόμα του βρέφους ταυτόχρονα.
-
Επαναλαμβάνουμε μέχρι να έρθει το ΕΚΑΒ.
Χρήσιμες συμβουλές
-
Μην επιχειρήσετε να βγάλετε το ξένο σώμα με τα δάχτυλα, εκτός αν το βλέπετε καθαρά στο στόμα – υπάρχει κίνδυνος να το σπρώξετε πιο βαθιά.
-
Είναι χρήσιμο να εκπαιδευτείτε σε σεμινάρια πρώτων βοηθειών. Πολλοί σύλλογοι και οργανισμοί (όπως Ερυθρός Σταυρός, Safe Water Sports, Lifeguard Hellas) προσφέρουν πιστοποιημένα σεμινάρια.
-
Φροντίστε τα παιδιά να μην τρώνε παίζοντας ή τρέχοντας και να μην έχουν πρόσβαση σε μικρά αντικείμενα.
Η αντιμετώπιση ενός πνιγμού απαιτεί ψυχραιμία, σωστή κρίση και βασικές γνώσεις πρώτων βοηθειών. Όπως τόνισε η κ. Κατσιμπάρδη, «το πιο σημαντικό είναι να έχουμε προετοιμαστεί από πριν. Όταν φτάσει η κρίσιμη στιγμή, δεν θα υπάρχει χρόνος για σκέψη, μόνο για δράση».
Γι’ αυτό, εκπαιδευτείτε, ενημερωθείτε και προστατέψτε το πολυτιμότερο αγαθό: τη ζωή των παιδιών σας.
