Η πρώτη περίοδος είναι ένα σημαντικό ορόσημο στη ζωή ενός κοριτσιού. Ωστόσο, αν δεν είναι προετοιμασμένο, μπορεί να νιώσει φόβο, άγχος ή ντροπή.
Της: Έπης Τρίμη
Είναι καθήκον μας, ως γονείς ή κηδεμόνες, να του παρέχουμε τις σωστές πληροφορίες, να το βοηθήσουμε να κατανοήσει τις αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα του και να του δώσουμε την αυτοπεποίθηση να αντιμετωπίσει αυτή τη νέα φάση της ζωής του.
- Η συζήτηση για την περίοδο και την υγιεινή πρέπει να γίνει λίγο πριν ή στις αρχές της εφηβείας (περίπου 9-11 ετών).
- Η συζήτηση για τη γονιμότητα και την εγκυμοσύνη μπορεί να γίνει σταδιακά, καθώς το παιδί μεγαλώνει και εκδηλώνει απορίες.
- Αν το παιδί ρωτήσει για τη σεξουαλική επαφή, είναι καλό να του δώσουμε σωστές πληροφορίες, χωρίς υπερβολές ή φόβο.
1. Πότε έρχεται η πρώτη περίοδος;
Η ηλικία της πρώτης εμμηνόρροιας (ή εμμηναρχής) κυμαίνεται συνήθως μεταξύ 9 και 15 ετών, με μέσο όρο τα 12 χρόνια. Εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως η κληρονομικότητα, η διατροφή, το σωματικό βάρος και ο τρόπος ζωής. Συνήθως, εμφανίζεται περίπου δύο χρόνια μετά την έναρξη της ανάπτυξης του στήθους και λίγους μήνες αφότου αρχίσει η αυξημένη παραγωγή κολπικών εκκρίσεων.
2. Πώς εξηγούμε τι συμβαίνει στο σώμα του παιδιού μας
Για να μην τρομάξουν τα κορίτσια, πρέπει να τους μιλήσουμε με απλά και κατανοητά λόγια.
Μπορούμε να πούμε ότι:
- Το σώμα τους αναπτύσσεται και προετοιμάζεται για την ενηλικίωση.
- Η περίοδος είναι ένα φυσιολογικό μέρος αυτής της ανάπτυξης.
- Κάθε μήνα, η μήτρα προετοιμάζεται για πιθανή εγκυμοσύνη δημιουργώντας ένα «μαξιλαράκι» αίματος και ιστού.
- Αν δεν υπάρξει εγκυμοσύνη, αυτός ο ιστός αποβάλλεται μέσω του κόλπου ως περίοδος.
- Είναι κάτι που συμβαίνει σε όλες τις γυναίκες και δεν είναι κάτι που πρέπει να ντρέπονται.
Χρήσιμο είναι να τους δείξουμε εικόνες ή απλά διαγράμματα του αναπαραγωγικού συστήματος ώστε να κατανοήσουν καλύτερα τη διαδικασία.
3. Πώς να τις προετοιμάσουμε πρακτικά
Μπορούμε να τους δώσουμε ένα «πακέτο πρώτης περιόδου» που να περιέχει:
- Σερβιέτες ή ταμπόν (ανάλογα με την ηλικία και την προτίμησή τους)
- Υγρά μαντηλάκια για υγιεινή
- Καθαρό εσώρουχο
- Έναν μικρό οδηγό με βασικές πληροφορίες
Επιπλέον, καλό είναι να τις διαβεβαιώσουμε ότι μπορούν να μας μιλήσουν οποιαδήποτε στιγμή αισθανθούν άβολα ή έχουν απορίες.
Σωστή υγιεινή κατά την περίοδο
Η διατήρηση της καθαριότητας κατά την περίοδο είναι απαραίτητη για την πρόληψη ερεθισμών, μολύνσεων και δυσφορίας.
Βασικοί κανόνες υγιεινής
✅ Αλλαγή σερβιέτας ή ταμπόν κάθε 3-4 ώρες για να αποφευχθούν δυσάρεστες οσμές και βακτηριακές λοιμώξεις.
✅ Πλύσιμο της ευαίσθητης περιοχής 2 φορές την ημέρα με χλιαρό νερό και ήπιο σαπούνι (κατάλληλο για την ευαίσθητη περιοχή).
✅ Αποφυγή χρήσης αρωματικών σαπουνιών, σπρέι ή μαντηλιών που μπορεί να προκαλέσουν ερεθισμούς.
✅ Πλύσιμο των χεριών πριν και μετά την αλλαγή σερβιέτας ή ταμπόν.
✅ Χρήση βαμβακερών εσωρούχων για καλύτερη υγιεινή και αναπνοή του δέρματος.
4. Πώς παρακολουθούμε διακριτικά τον κύκλο του παιδιού μας
Αν και είναι σημαντικό να γνωρίζουμε αν ο κύκλος είναι κανονικός, πρέπει να το κάνουμε με διακριτικότητα ώστε να μην αισθανθεί ότι παραβιάζουμε την ιδιωτικότητά του. Μπορούμε να το ενθαρρύνουμε να κρατά ημερολόγιο περιόδου ή να χρησιμοποιήσει μια εφαρμογή στο κινητό του για την παρακολούθηση του κύκλου του.
Η περίοδος και η πιθανότητα εγκυμοσύνης
Πολλά κορίτσια δεν κατανοούν ότι η εμμηνόρροια συνδέεται με τη δυνατότητα εγκυμοσύνης. Είναι σημαντικό να τους εξηγήσουμε ότι η περίοδος είναι μέρος της γονιμότητας και ότι, ακόμη και αν δεν έχουν τακτικό κύκλο, μπορούν να μείνουν έγκυες αν έχουν σεξουαλική επαφή.
Πώς να το εξηγήσουμε απλά:
- Η περίοδος είναι ένδειξη ότι το σώμα είναι ικανό να τεκνοποιήσει.
- Η ωορρηξία συμβαίνει περίπου στα μισά του κύκλου (συνήθως τη 14η μέρα σε έναν κύκλο 28 ημερών), αλλά μπορεί να διαφέρει.
- Αν ένα ωάριο γονιμοποιηθεί από σπερματοζωάριο, δεν θα υπάρξει περίοδος, καθώς ξεκινά η εγκυμοσύνη.
- Η χρήση προφυλάξεων είναι απαραίτητη για την αποφυγή ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης και σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων.
Δεν χρειάζεται να μιλήσουμε με υπερβολικές λεπτομέρειες αν το παιδί δεν είναι έτοιμο, αλλά είναι καλό να ξέρει τα βασικά για την αναπαραγωγή και την υπευθυνότητα στη σεξουαλική ζωή.
5. Πότε η κόρη μας πρέπει να επισκεφθεί τον γυναικολόγο;
Η πρώτη επίσκεψη στον γυναικολόγο δεν χρειάζεται να γίνει αμέσως μετά την πρώτη περίοδο, εκτός αν υπάρχουν προβλήματα, όπως:
- Πολύ επώδυνη περίοδος
- Ακανόνιστος κύκλος μετά από 2-3 χρόνια
- Πολύ βαριά αιμορραγία
- Συμπτώματα που προκαλούν ανησυχία
Σε γενικές γραμμές, συνιστάται ένα προληπτικό ραντεβού μεταξύ 13-15 ετών, ώστε να νιώσει άνετα με τον γυναικολόγο και να πάρει σωστές πληροφορίες για την υγεία της.
Μιλώντας στα κορίτσια με αγάπη, ειλικρίνεια και θετική διάθεση, μπορούμε να τους δώσουμε την αυτοπεποίθηση να αγκαλιάσουν αυτή τη νέα φάση της ζωής τους χωρίς φόβο ή ντροπή. Η ενημέρωση και η υποστήριξή μας είναι το καλύτερο δώρο που μπορούμε να τους προσφέρουμε.
