Απότομη αύξηση των κρουσμάτων φυματίωσης καταγράφεται στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, με τους ειδικούς να ανησυχούν για τη σημαντική καθυστέρηση των ασθενών στην αναζήτηση ιατρικής φροντίδας, η οποία οδηγεί σε σοβαρότερες μορφές της νόσου και μεγαλύτερη μεταδοτικότητα.
Σημαντική αύξηση των κρουσμάτων φυματίωσης παρατηρείται τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, με τα περιστατικά να υπερδιπλασιάζονται σε διάστημα μόλις δύο ετών. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ, από 206 κρούσματα το 2021, ο αριθμός εκτινάχθηκε σε 320 το 2022 και σε 493 το 2023. Η κατάσταση ανησυχεί ιδιαίτερα τις υγειονομικές αρχές, καθώς πολλοί ασθενείς καθυστερούν να απευθυνθούν σε δομές υγείας, με αποτέλεσμα η νόσος να διαγιγνώσκεται σε προχωρημένα στάδια και να παρουσιάζει υψηλή μεταδοτικότητα.
Παρότι η φυματίωση καταγράφει συνολικά πτωτική πορεία στην Ευρώπη από το 2019, η Ελλάδα, μαζί με την Κύπρο, τη Σλοβακία και την Ισλανδία, συγκαταλέγεται στις χώρες που κατέγραψαν αύξηση το 2023, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Λοιμώξεων (ECDC).
Το 87% των περιστατικών στην Ελλάδα αφορούσε πνευμονική φυματίωση – τη μεταδοτική μορφή της νόσου – με πολλές περιπτώσεις να παρουσιάζουν σπηλαίωση, σημάδι παραμελημένης νόσου. Ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι 6 περιστατικά εμφάνισαν πολυανθεκτικά στελέχη του βακτηρίου.
Ποιοι προσβάλλονται περισσότερο
Το 2023, σχεδόν τα μισά κρούσματα αφορούσαν αλλοδαπούς (53%), ενώ τα υπόλοιπα Έλληνες (47%). Στην ελληνική κοινότητα, τα περισσότερα περιστατικά αφορούσαν ηλικιωμένους άνω των 65 ετών, γεγονός που δείχνει την επανενεργοποίηση παλαιότερων λοιμώξεων.
Στους αλλοδαπούς, κυρίως νέους ηλικίας 15-24 ετών, η πλειονότητα προερχόταν από χώρες με υψηλή επίπτωση της νόσου: Κεντρική και Νότια Ασία (45%), Υποσαχάρια Αφρική (22%) και Ανατολική Ευρώπη (20%).
Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλούν τα αυξανόμενα περιστατικά σε ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες, όπως άτομα που διαμένουν σε δομές φιλοξενίας μεταναστών, γηροκομεία, φυλακές και μεταξύ αστέγων.
Αύξηση των σοβαρών μορφών
Το 2023 σημειώθηκε άνοδος στις σοβαρότερες μορφές της νόσου, όπως η φυματιώδης μηνιγγίτιδα και η κεχροειδής φυματίωση. Συνολικά, καταγράφηκαν 8 περιστατικά φυματίωσης του ΚΝΣ, τα οποία αφορούσαν κυρίως νεαρούς αλλοδαπούς χωρίς υποκείμενα νοσήματα. Αντίστοιχα, τα περιστατικά κεχροειδούς φυματίωσης έφτασαν τα 23, με τα περισσότερα να εντοπίζονται σε νέους άνδρες.
Αξιοσημείωτο είναι ότι από τα 493 περιστατικά, 32 αφορούσαν άτομα με προηγούμενο ιστορικό φυματίωσης – ένδειξη πιθανών υποτροπών ή ανεπαρκούς θεραπείας.
Συνλοίμωξη με HIV
Η συνλοίμωξη φυματίωσης και HIV παραμένει περιορισμένη, με 11 επιβεβαιωμένα περιστατικά το 2023 (3% των γνωστών περιπτώσεων). Από αυτούς, οι μισοί ήταν Έλληνες και οι άλλοι μισοί αλλοδαποί, ενώ δύο περιπτώσεις αφορούσαν κρατούμενους.
