Ένα τελετουργικό τραπέζι ηλικίας 3.500 ετών, με όλα τα κεραμικά σκεύη ακόμα στη θέση τους, μαζί με τις εγκαταστάσεις για τα μαγκάλια που χρησιμοποιούνταν για το μαγείρεμα των φαγητών, ανακαλύφθηκε από αρχαιολόγους σε τοποθεσία στο Αζερμπαϊτζάν.
Ήταν σαν μια… καντίνα! Η τοποθεσία ήταν πιθανότατα ένα σημείο ανάπαυσης που χρησιμοποιούσαν νομαδικοί πληθυσμοί που μετακινούνταν μεταξύ της λεκάνης του ποταμού Kura και των βουνών του Καυκάσου μεταξύ 1500 και 750 π.Χ. (Ύστερη Εποχή του Χαλκού και Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου) πριν φτάσουν στα περάσματα που τους επέτρεπαν να διασχίσουν τα βουνά και να κινηθούν προς τα δυτικά.
Το χρονικό της ανακάλυψης
Η εκπληκτική ανακάλυψη έγινε από μια ομάδα αρχαιολόγων με επικεφαλής τον καθηγητή Nicola Laneri, από το Πανεπιστήμιο της Κατάνια, και τον Bakhtiyar Jalilov, από την Ακαδημία Επιστημών του Μπακού στην περιοχή Τάβα Τεπέ στο δυτικό Αζερμπαϊτζάν.
Το εύρημα εντοπίστηκε κατά τη διάρκεια της τέταρτης ανασκαφικής αποστολής, η οποία κατέστη δυνατή με τις συνεισφορές του Υπουργείου Εξωτερικών και Διεθνούς Συνεργασίας, του Κέντρου Αρχαίων Μεσογειακών και Εγγύς Ανατολικών Σπουδών της Φλωρεντίας, και σε συνεργασία με την Ακαδημία Επιστημών του Αζερμπαϊτζάν, με τη συμμετοχή μελετητών από το CAMNES, το Πανεπιστήμιο της Κατάνια, τη Σχολή Ανώτερων Σπουδών της Κατάνια, τη Σχολή Εξειδίκευσης στην Αρχαιολογική Κληρονομιά των Συρακουσών και το Πανεπιστήμιο της Ρώμης La Sapienza.
Κατά τη διάρκεια του μήνα των ανασκαφών στο Tava Tepe, η ομάδα ανακάλυψε μια εξαιρετική κατασκευή από πηλό με ομόκεντρους κύκλους που χαρακτηρίζονται, στο κέντρο, από μια κυκλική κουζίνα με οκτώ εγκαταστάσεις.
Τα σημάδια από φωτιά στη βάση των σκευών, καταδεικνύουν το μαγείρεμα των τροφίμων μέσα στα πολυάριθμα κεραμικά δοχεία που βρέθηκαν διάσπαρτα στο έδαφος, μαζί με μπολ και τα χαρακτηριστικά, μαύρα καμένα κεραμικά αγγεία της περιόδου, καθώς και μακριά, επίπεδα βότσαλα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για το ανακάτεμα των φαγητών.
Σε μια γωνία της κουζίνας, υπήρχε ένα παχύ στρώμα στάχτης που υποδεικνύει τη χρήση θράκας.
Ολόκληρη η κατασκευή χαρακτηριζόταν από μια μνημειακή είσοδο
Επίσης μέσα στην κουζίνα, βρέθηκαν πήλινες μάρκες με δακτυλικά αποτυπώματα, οι οποίες μπορεί να χρησίμευαν ως αποδείξεις για την λήψη φαγητού.
Ένας άλλος φούρνος βρισκόταν κοντά στην κεντρική κουζίνα και ίσως να σχετίζεται με άλλες μαγειρικές δραστηριότητες, όπως το ψήσιμο του ψωμιού.
Ολόκληρη η κατασκευή πλαισιώνεται από μια μνημειώδη είσοδο, με ξύλινες κολώνες και μια κόκκινη οροφή που πιθανώς κάλυπτε ολόκληρο το συγκρότημα, δεδομένης της ύπαρξης πολυάριθμων οπών για τη δυνατότητα κυκλοφορίας της κατασκευής, με διάμετρο περίπου 15 μέτρα.
Ο εξωτερικός κύκλος είναι σημαδεμένος από μεγάλο αριθμό οστών ζώων (βοοειδή, πρόβατα και χοίρους), καθώς και κεραμικά απορρίμματα που εναποτέθηκαν κατά μήκος της εξωτερικής όψης του τοίχου.
Το κοίτασμα πιθανότατα αντιπροσώπευε τα υπολείμματα των γευμάτων που καταναλώνονταν έξω (ίσως ενώ καθόταν στον τοίχο/παγκάκι), μέρος μιας κοινής και τελετουργικής κατανάλωσης τροφής μεταξύ των μελών των νομαδικών κοινοτήτων.
Η τελετουργική φύση του τόπου είναι, στην πραγματικότητα, υποθετική, λόγω της παρουσίας ανθρώπινων ειδώλων τοποθετημένων σε αναθηματικούς λάκκους και του γεγονότος ότι, το κεντρικό τύμπανο και η είσοδος στην κατασκευή (όπου βρισκόταν η κουζίνα) σφραγίστηκαν αργότερα με όλο το σκεύος μ’ ένα παχύ στρώμα συμπαγούς κίτρινης γης και την κατασκευή ενός κύκλου από πηλό, με διάμετρο περίπου δύο μέτρων, τοποθετημένα στην κορυφή, γεμάτη με ένα πυκνό στρώμα τέφρας.
Από αυτό που υποτίθεται ότι είναι μια περιοχή αφιερωμένη στην τελετουργική κατανάλωση γευμάτων και άλλων πρόσφατων ανακαλύψεων που προέκυψαν από εκστρατείες ανασκαφών στη Μέση Ανατολή, ο καθ. Η Laneri θα μιλήσει γι’ αυτό την Παρασκευή 12 Ιουλίου στη σκηνή του Naxos Archeofilm, του διεθνούς φεστιβάλ αρχαιολογικού κινηματογράφου.
