Στέλιος Βασιλούδης
Ο αγώνας για την πιο κρίσιμη τεχνολογία του 21ου αιώνα έχει γίνει μια σημαντική αιτία εχθρότητας μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων του κόσμου.
Καθώς η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Janet Yellen επισκέφτηκε το Πεκίνο σε μια προσπάθεια να διατηρήσει σταθερούς οικονομικούς δεσμούς, ψηλά στην ημερήσια διάταξη ήταν ο τρόπος πλοήγησης στον αυξανόμενο πόλεμο τσιπ μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ.
Παρά τις διπλωματικές πρωτοβουλίες και από τις δύο πλευρές, ο ανταγωνισμός στην προηγμένη τεχνολογία μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων δεν δείχνει σημάδια υποχώρησης.
Το Πεκίνο έδωσε έναν εχθρικό τόνο στο ταξίδι της Yellen καθώς έθεσε περιορισμούς στις εξαγωγές δύο ορυκτών που οι ΗΠΑ λένε ότι είναι απαραίτητα για την παραγωγή ημιαγωγών και άλλης προηγμένης τεχνολογίας. Η κινεζική κρατική ταμπλόιντ, Global Times, ανέφερε πως: «Δεν υπάρχει κανένας λόγος για την Κίνα να συνεχίσει να εξαντλεί τους δικούς της ορυκτούς πόρους, αφού εμποδίζεται στην επιδίωξη της για τεχνολογική ανάπτυξη…».
Τα μέτρα ήρθαν καθώς η κυβέρνηση Biden φέρεται να προετοιμάζεται να επεκτείνει τους δικούς της περιορισμούς στην πώληση προηγμένων μικροτσίπ στην Κίνα.
Τι ανησυχεί τις ΗΠΑ;
Οι ανησυχίες της Ουάσιγκτον είναι διπλές. Το πρώτο είναι ότι ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός της Κίνας (PLA) θα μπορούσε να ξεπεράσει τον αμερικανικό στρατό όσον αφορά τη συνολική ισχύ. Το δεύτερο είναι ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει την αμερικανική τεχνολογία για να το κάνει.
Ο Πρόεδρος Xi Jinping έδωσε εντολή στον PLA να γίνει στρατός «παγκόσμιας κλάσης» μέχρι το 2049, την εκατονταετηρίδα της διακυβέρνησης της Κίνας από το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα (ΚΚΚ). Ένα μεγάλο μέρος αυτού περιλαμβάνει την ανάπτυξη αυτόνομων όπλων, συμπεριλαμβανομένων των υπερηχητικών πυραύλων, και τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης (AI) σε μια σειρά εφαρμογών, συμπεριλαμβανομένου του ηλεκτρονικού πολέμου.
Δεν είναι σαφές πόσο κοντά είναι η Κίνα στην επίτευξη αυτού του στόχου. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ για τη στρατιωτική ισχύ της Κίνας, ο PLA «επιδιώκει τις μαχητικές ικανότητες επόμενης γενιάς που ορίζονται από την εκτεταμένη χρήση τεχνητής νοημοσύνης και άλλων προηγμένων τεχνολογιών σε κάθε επίπεδο πολέμου».
Ωστόσο, ενώ η Κίνα είναι παγκόσμιος ηγέτης σε ορισμένες εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης, όπως η αναγνώριση προσώπου, η εγχώρια βιομηχανία της δεν είναι ακόμη σε θέση να παράγει τους πιο προηγμένους ημιαγωγούς που τροφοδοτούν αυτές τις τεχνολογίες. Έτσι, οι κινεζικές επιχειρήσεις και ο στρατός βασίζονται στις εισαγωγές για να αποκτήσουν τα προηγμένα τσιπ. Οι ΗΠΑ θέλουν να κλείσουν αυτή τη βρύση.
Τι μέτρα έχουν λάβει μέχρι στιγμης οι ΗΠΑ;
Τον Οκτώβριο, η κυβέρνηση Biden επέβαλε ένα σαρωτικό σύνολο ελέγχων στις εξαγωγές, με στόχο τον αποκλεισμό πρόσβασης της Κίνας σε ημιαγωγούς προέλευσης ΗΠΑ και τα σχετικά προϊόντα τους. Επιχειρήσεις και ιδιώτες στην Κίνα δεν μπορούν πλέον να αγοράσουν προηγμένα τσιπ και τεχνολογία κατασκευής τσιπ από προμηθευτές των ΗΠΑ, αν ο πωλητής δεν λάβει συγκεκριμένη άδεια από την κυβέρνηση των ΗΠΑ.
Οι ΗΠΑ ενίσχυσαν αυτούς τους ελέγχους τον Ιανουάριο, πείθοντας την Ολλανδία και την Ιαπωνία να περιορίσουν τις εξαγωγές τεχνολογίας που χρησιμοποιείται στην παραγωγή τσιπ. Οι δύο χώρες στοχοποιήθηκαν επειδή φιλοξενούν τις πιο προηγμένες τεχνολογίες κατασκευής chip στον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της ολλανδικής ASML. Η ASML είναι η μόνη εταιρεία που μπορεί να παρέχει την τελευταία γενιά εξοπλισμού σαρωτή φωτολιθογραφίας, ο οποίος χρησιμοποιείται για την χάραξη μικροσκοπικών κυκλωμάτων σε γκοφρέτες πυριτίου.
Στις 30 Ιουνίου, η Ολλανδία επιβεβαίωσε ότι οι έλεγχοι των εξαγωγών θα τεθούν σε ισχύ από την 1η Σεπτεμβρίου. Ο Jake Sullivan, σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Biden, λέει ότι οι περιορισμοί έχουν σχεδιαστεί για να προστατεύουν τις θεμελιώδεις τεχνολογίες με «μικρή αυλή και ψηλό φράχτη». Ο Xi και άλλοι ανώτεροι αξιωματούχοι του ΚΚΚ κατηγορούν τις ΗΠΑ για «περιορισμους» τύπου ψυχρού πολέμου.
Ποιός ηταν ο αντίκτυπος;
Ο Jensen Huang, διευθύνων σύμβουλος της Nvidia, μιας από τις κορυφαίες εταιρείες τσιπ στον κόσμο, δήλωσε ότι οι περιορισμοί κινδυνεύουν να προκαλέσουν «τεράστια ζημιά» στον κλάδο της τεχνολογίας. Στους 12 μήνες έως τον Φεβρουάριο, τα έσοδα της Nvidia από την Κίνα και το Χονγκ Κονγκ μειώθηκαν κατά σχεδόν 20% από έτος σε έτος.
Τους τελευταίους μήνες, η Nvidia άρχισε να προσφέρει ένα λιγότερο προηγμένο τσιπ, το A800, στους Κινέζους αγοραστές. Όμως οι νέοι περιορισμοί που εξετάζει η Ουάσιγκτον θα περιορίσουν ακόμη και αυτά τα προϊόντα. Οι κινεζικές εταιρείες έχουν επίσης αισθανθεί τη συμπίεση. Τους πρώτους πέντε μήνες του τρέχοντος έτους, οι εισαγωγές chip μειώθηκαν σχεδόν κατά 30% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο το 2022, σύμφωνα με στοιχεία της Γενικής Διοίκησης Τελωνείων της Κίνας.
Πως αντέδρασε η Κίνα;
Με θυμό, όπως αναμενόταν. Η People’s Daily, η επίσημη εφημερίδα του ΚΚΚ, κατηγόρησε τις ΗΠΑ για «περιορισμό και καταστολή». Τον Μάιο, ο Wang Wentao, υπουργός Εμπορίου, προέτρεψε την Ιαπωνία να εγκαταλείψει τους ελέγχους των εξαγωγών της, υπογραμμίζοντας την «σθεναρή αντίθεση» της Κίνας στα μέτρα.
Το Πεκίνο έχει επίσης απαγορεύσει την χρησιμοποίηση τσιπ που κατασκευάζονται από την αμερικανική εταιρεία Micron σε έργα υποδομής ζωτικής σημασίας, σε μια κίνηση που θεωρείται ευρέως ως αντίποινα στους περιορισμούς των ΗΠΑ.
Ωστόσο, οι κινεζικές επιχειρήσεις εξακολουθούν να επιθυμούν να πάρουν στα χέρια τους κορυφαίες μάρκες και χρησιμοποιούν δημιουργικές τεχνικές για να παρακάμψουν τους ελέγχους εξαγωγών. Κάποιοι νοικιάζουν τσιπ ή τα αγοράζουν μέσω ενδιάμεσων, σύμφωνα με τους Financial Times. Υπάρχει επίσης μια αναπτυσσόμενη μαύρη αγορά για λαθραίους ημιαγωγούς.
Τι μπορούμε να περιμένουμε στη συνέχεια;
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ θέλει να κλείσει αυτά τα κενά και να διευρύνει το πεδίο των περιορισμών. Εκτός από τον περιορισμό της πώλησης των τσιπ A800 της Nvidia, η διοίκηση Biden φέρεται να εξετάζει το ενδεχόμενο να περιορίσει τη μίσθωση υπηρεσιών cloud που χρησιμοποιούν ορισμένες εταιρείες για να παρακάμψουν τους κανόνες. Η ολλανδική κυβέρνηση αναμένεται επίσης να διευρύνει το πεδίο των περιορισμών στις εξαγωγές των προϊόντων.
Το Πεκίνο και η Ουάσιγκτον ισχυρίζονται ότι εργάζονται για μια διπλωματική προσέγγιση, αλλά όταν πρόκειται για την πιο κρίσιμη τεχνολογία του 21ου αιώνα, οι δύο κυβερνήσεις μάλλον θα απομακρύνονται περισσότερο.
Πηγη: The Guardian
