Τα Lampreys (Πετρομυζοντόμορφα) τρέφονται με σάρκα και αίμα από τα βάθη της προϊστορίας. Αυτά τα πλάσματα χωρίς σαγόνια, που μοιάζουν με χέλια, έχουν για στόμα δίσκους αναρρόφησης επενδυμένους με δόντια, τους οποίους πολλά σύγχρονα είδη χρησιμοποιούν για να προσκολλώνται στην λεία τους και να ρουφάνε αίμα από τους ζωντανούς ξενιστές τους.
Τώρα, εντυπωσιακά απολιθώματα από την Κίνα αποκάλυψαν ένα ζευγάρι μεγάλων απολιθωμένων Lampreys, τα οποία είχαν εξειδικευμένα μέρη στο στόμα τους για να βγάζουν την σάρκα από τα θύματά τους. Πρόκειται για αντιπροσωπευτικό παράδειγμα της εξέλιξης αυτών των ζώων σε εντυπωσιακά αρπακτικά.
«Δεν έχουν βρεθεί άλλα απολιθώματα από Lampreys από την εποχή των δεινοσαύρων που να διατηρούν τόσο καθαρά το τρομακτικό στοματικό τους σύστημα» ανέφερε ο παλαιοντολόγος του Καναδικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας, Tetsuto Miyashita.
Τα απολιθωμένα ψάρια περιεγράφηκαν πρόσφατα στο Nature Communications από τον παλαιοντολόγο της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών, Feixiang Wu, και τους συνεργάτες του.
Τα λεπτεπίλεπτα διατηρημένα απολιθώματα βρέθηκαν σε πετρώματα ηλικίας περίπου 160 εκατομμυρίων ετών στην επαρχία Λιαονίνγκ και αντιπροσωπεύουν δύο νέα είδη. Περιλαμβάνουν Lampreys που διατηρήθηκαν ολόκληρα, από το στόμα τους μέχρι την ουρά τους.
«Εντυπωσιάστηκα με την πρώτη ματιά, ειδικά για τη διατήρηση των στομάτων και των δοντιών», ανέφερε ο Feixiang Wu. Τα απολιθώματα βρέθηκαν σε πετρώματα που σχηματίστηκαν ανάμεσα σε προϊστορικές λίμνες.
Οι παλαιοντολόγοι συνήθως δεν έχουν την δυνατότητα να εξετάσουν με τέτοια λεπτομέρεια προϊστορικά Lampreys. Παρά την ύπαρξή τους για περισσότερα από 360 εκατομμύρια χρόνια, τα αρχαία αυτά ψάρια είναι δύσκολο να βρεθούν. «Το αρχείο απολιθωμάτων των Lampreys είναι πολύ αραιό και φτωχό» τόνισε ο Miyashita, με τα περισσότερα μικρά είδη, μήκους μόλις λίγων εκατοστών, να είναι γνωστά από τα πρώτα διακόσια εκατομμύρια χρόνια της ιστορίας τους.
Οι ειδικοί δεν είναι σίγουροι για το τι έτρωγαν τα πρώτα lampreys. Δεν ξέρουν εάν έτρωγαν μικρά θηράματα ή φύκια. Τα νέα απολιθώματα συμπληρώνουν ουσιαστικά το αρχείο απολιθωμάτων αυτών των ζώων και παρέχουν νέες ενδείξεις για το πώς εξελίχθηκαν.
Το μεγαλύτερο από τα δύο νέα είδη, το Yanliaomyzon occisor, είχε μήκος πάνω από 61 εκατοστά, καθιστώντας το το μεγαλύτερο απολιθωμένο lamprey που έχει αποκαλυφθεί μέχρι σήμερα, περίπου στο μέγεθος των μεγαλύτερων ζωντανών lamprey. Το ψάρι ήταν πολλές φορές μεγαλύτερο από τους παλαιότερους «συγγενείς» του και τα διαβολικά του δόντια παρέχουν ενδείξεις για το τι ώθησε στην αύξηση του μεγέθους του.
«Τα σύγχρονες Lampreys είναι είτε παρασιτικά είτε μη παρασιτικά ως ενήλικα» αναφέρει ο Miyashita. Το μέγεθος του Yanliaomyzon ταιριάζει καλύτερα με τα μεγάλα, παρασιτικά είδη που είναι γνωστά σήμερα, τα οποία τρέφονται με οστεώδη ψάρια, όπως η πέστροφα και το γατόψαρο. Τα απολιθώματα αντιπροσωπεύουν την αρχαιότερη γνωστή εμφάνιση αυτού του ιδιόμορφου τρόπου ζωής.
«Τα απολιθώματα Yanliaomyzon έχουν στόματα γεμάτα κοφτερά δόντια και μια εξειδικευμένη δομή που ονομάζεται «piston cartilage» (πιστόνι χόνδρου) για την κίνηση της γλώσσας του ψαριού, που μοιάζουν με εκείνα ενός ζωντανού, σαρκοφάγου είδους που ονομάζεται “Pouched Lamprey” (Lamprey με σακουλάκια). Μέχρι πριν από 160 εκατομμύρια χρόνια, τα Lampreys ήταν μεγαλύτερaαπό ποτέ, κολυμπώντας ενεργά πίσω από τα ψάρια για να ξεριζώσουν τη σάρκα από το θήραμά τους» πρόσθεσε ο Wu.
Ένα από τα νέα απολιθώματα του Yanliaomyzon περιλαμβάνει ακόμη και θραύσματα οστών τα οποία έχουν διατηρηθεί στο έντερό του, γεγονός που υποδηλώνει ότι δάγκωνε τόσο δυνατά το θήραμά του που ξερίζωσε ακόμη και κομμάτια από τα οστά του. «Αν τα απολιθωμένα Lampreys είχαν παρόμοιες ικανότητες με τα σημερινά Pouched Lampreys, τότε το Yanliaomyzon μπορεί να ήταν σε θέση να καταστρέψει ακόμη και τα κρανία των ψαριών-θηραμάτων της» γράφουν στην μελέτη ο Wu και οι συνεργάτες του.
Μια αλλαγή στα διαθέσιμα γεύματα μπορεί να άνοιξε την εξελικτική οδό προς τα σαρκοφάγα lampreys. Τα πρώτα από αυτά τα ζώα συνυπήρχαν με μεγαλύτερα ψάρια που καλύπτονταν από παχιά θωράκιση, την οποία τα μικροσκοπικά lampreys δεν θα μπορούσαν να διαπεράσουν. «Ωστόσο πριν από 160 εκατομμύρια χρόνια τα οστεώδη ψάρια με λεπτά λέπια άρχισαν να εμφανίζονται σε αφθονία και παρείχαν στα lampreys μια νέα πηγή τροφής. Τα γλοιώδη αυτά ψάρια άρχισαν να εξελίσσονται σε ικανούς κυνηγούς και τα νέα απολιθώματα υποδηλώνουν ότι τα σημερινά αιμοβόρα είδη εξελίχθηκαν από τους σαρκοφάγους προγόνους» συμπλήρωσε ο Wu.
«Και τα δύο είδη Yanliaomyzon έχουν μακριά, σαν κορδέλα πτερύγια στην κάτω πλευρά τους, ένα χαρακτηριστικό που συνδέεται με την κολύμβηση σε ρέοντα νερά. Αυτό θα μπορούσε να υποδηλώνει ότι το Yanliaomyzon συμπεριφερόταν παρόμοια με τα σύγχρονα είδη lampreys , με τα ενήλικα να κολυμπούν σε ποτάμια γλυκού νερού για να αποθέσουν τα μικρά τους. Τα μωρά θα ξεκινούσαν τη ζωή τους ως “filter-feeders” (δηλαδή τρεφόντουσαν στραγγίζοντας αιωρούμενη ύλη και σωματίδια τροφής από το νερό), πριν τελικά βγουν στον ωκεανό για να κυνηγήσουν» αναφέρεται στην μελέτη
Πρόσθετα απολιθώματα θα μπορούσαν να διαφωτίσουν περαιτέρω τις μεγάλες αλλαγές που έχουν υποστεί τα lampreys από τις πρώτες μέρες τους ως μικροσκοπικά ψάρια σε έναν κόσμο θωρακισμένων κολυμβητών. «Το αρχείο απολιθωμάτων των lampreys είναι πολύ μικρό, σε σύγκριση με τα αρχεία άλλων ομάδων σπονδυλωτών» τόνισε ο παλαιοντολόγος του Πανεπιστημίου του Σικάγο, Michael Coates, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.
«Τα νέα απολιθώματα είναι “συναρπαστικό υλικό”, το οποίο παρέχει πληθώρα νέων πληροφοριών για μια ομάδα αρχαίων ζώων που είναι ως επί το πλείστον γνωστή από μερικά μόνο απομονωμένα μέρη του στόματος» συνέχισε. Πλέον είναι σαφές ότι κατά την Ιουράσια περίοδο (Jurassic period), τα lampreys είχαν αναπτύξει ένα εντυπωσιακό δάγκωμα.
Πηγή: Foxreport.gr
