Όταν η πανδημία του Covid-19 έφτασε στον κόλπο Hanauma στη Χαβάης το 2020, το δημοφιλής αυτό σημείο για δύτες – που προσελκύει σχεδόν ένα εκατομμύριο επισκέπτες κάθε χρόνο – έκλεισε σχεδόν από τη μία μέρα στην άλλη. Παρέμεινε κλειστός για επτά μήνες.
Η ξαφνική απουσία τουριστών δημιούργησε αυτό που οι επιστήμονες ονομάζουν «φυσικό πείραμα» – μια σπάνια ευκαιρία να μελετηθεί πόσο γρήγορα μπορούν να ανακάμψουν τα οικοσυστήματα κοραλλιογενών υφάλων που έχουν υποστεί βλάβες, όταν μειώνονται οι πιέσεις που προκαλεί ο ανθρώπινος παράγοντας.
Παρατηρώντας τις αλλαγές στην ποιότητα του νερού και της βιοποικιλότητας του υφάλου, οι επιστήμονες ανακάλυψαν πως, ακόμη και ένα σύντομο διάλειμμα από τον τουρισμό, έδωσε σ’ αυτό το φημισμένο οικοσύστημα τη δυνατότητα να ανακάμψει σημαντικά, με εντυπωσιακή ταχύτητα. Η μελέτη, με επικεφαλής ερευνητές από το ινστιτούτο θαλάσσιας βιολογίας της Χαβάης (HIMB), δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Ocean Sustainability.
Ένα σπάνιο φυσικό πείραμα
Ο κόλπος Hanauma βρίσκεται νοτιοανατολικά του νησιού Οάχου στη Χαβάη. «O κόλπος Hanauma είναι σημείο προσέλκυσης πολλών επισκεπτών, αλλά για επτά μήνες, σταμάτησε εντελώς να δέχεται επισκέπτες», πληροφορεί ο Aviv Suan.
«Συλλέξαμε δεδομένα για την ποιότητα του νερού, την παρουσία της φώκιας μοναχού της Χαβάης, την αφθονία των ψαριών, τη συμπεριφορά των ψαριών πριν και μετά το κλείσιμο», σημειώνει ο Aviv Suan, διευθυντής του έργου στο εργαστήριο Elizabeth Madin του HIMB, εξηγώντας ότι αυτό επέτρεψε στην ομάδα να συγκρίνει άμεσα πώς αντιδρά ο ύφαλος σε διαφορετικά επίπεδα ανθρώπινης δραστηριότητας
«Το οικοσύστημα ανταποκρίθηκε με θαυμαστούς τρόπους», τονίζει η κύρια συγγραφέας της μελέτης, Δρ. Elizabeth Madin. «Το νερό, έγινε αισθητά πιο καθαρό, η απειλούμενη φώκια μοναχός της Χαβάης, άρχισε να εμφανίζεται πιο συχνά και αυξήθηκε ο αριθμός των ψαριών».
Σύμφωνα με την μελέτη, το ποσοστό των ημερών κατά τις οποίες, οι φώκιες – μοναχοί της Χαβάης που παρατηρήθηκε στον κόλπο, διπλασιάστηκε στη διάρκεια της καραντίνας στον Covid, με τους ερευνητές να υποδηλώνουν πως, η ανθρώπινη παρουσία, μπορεί να διαταράσσει τη συμπεριφορά των ζώων κατά την ξεκούρασή τους.
Η φώκια – μοναχός της Χαβάης, είναι ένα από τα πιο απειλούμενα είδη φώκιας στον κόσμο και είναι ενδημική στο αρχιπέλαγος της Χαβάης, γεγονός που καθιστά την αύξηση των εμφανίσεών τους ιδιαίτερα σημαντική.
Η ομάδα παρατήρησε επίσης ότι η συμπεριφορά των ψαριών άλλαξε αισθητά όταν οι άνθρωποι δεν ήταν κοντά, με σημαντικά φυτοφάγα ζώα όπως τα ψάρια-παπαγάλοι να τρέφονται πιο ενεργά, μια συμπεριφορά που βοηθά στον έλεγχο των πιθανώς επιβλαβών φυκιών.
«Αυτού του είδους οι αλλαγές έγιναν γρήγορα, υποδηλώνοντας πως, η καθημερινή ανθρώπινη παρουσία, μπορεί να επιφέρει πραγματικές και μετρήσιμες συνέπειες στην υγεία του υφάλου», σημειώνει η Madin. «Μας υπενθυμίζει πόσο ευαίσθητα και ανταποκρινόμενα είναι τα οικοσυστήματα κοραλλιογενών υφάλων στις δραστηριότητές μας».
«Ο κόλπος Hanauma είναι ένα από τα πιο εμβληματικά θαλάσσια οικοσυστήματα στη χώρα», εξηγεί ο Suan. «Παρατηρώντας τι συνέβη όταν δεν υπήρχαν άνθρωποι, είδαμε σχεδόν άμεσα οφέλη για καθοριστικής σημασίας σημεία του οικοσυστήματος».
Σύμφωνα με τους ερευνητές, η μελέτη δείχνει πώς, ο περιορισμός του αριθμού των επισκεπτών και η προαγωγή του βιώσιμου τουρισμού, όχι μόνο στη Χαβάη αλλά παντού στον κόσμο, θα μπορούσε να διαφυλάξει την υγεία των υφάλων, χωρίς να ζημιώσει τις τοπικές οικονομίες.
«Βάζοντας όρια στον αριθμό των επισκεπτών στους υφάλους – ειδικά σε όσους σήμερα δεν είναι ρυθμισμένοι – θα μπορέσουμε βοηθήσουμε στην αποκατάσταση των χαμένων οικολογικών λειτουργιών και στη μείωση των πιέσεων από τον άνθρωπο, διατηρώντας παράλληλα την πρόσβαση», σημειώνει η Madin.
«Η προστασία των οικοσυστημάτων αυτών, δεν είναι ανάγκη να γίνεται εις βάρος της οικονομίας. Μπορεί ο τουρισμός στους υφάλους, να αποφέρει δισεκατομμύρια δολάρια τον χρόνο, τόσο διεθνώς, όσο και στη Χαβάη. Μάλιστα, έρευνες δείχνουν πως, πολλοί τουρίστες είναι πρόθυμοι να πληρώσουν περισσότερα προκειμένου να έχουν πιο υγιείς, πιο ζωντανούς υφάλους.
Αυτό σημαίνει πως θα μπορούμε ενδεχομένως να περιορίσουμε τον συνωστισμό και να εξακολουθούμε να στηρίζουμε τη βιομηχανία του τουρισμού αλλά και όσους εξαρτώνται από αυτή – αν κάνουμε σωστή διαχείριση».
