Ο προστάτης είναι ένας μικρός αδένας στο ανδρικό αναπαραγωγικό σύστημα, που βρίσκεται κάτω από την ουροδόχο κύστη και περιβάλλει την ουρήθρα.
Της: Έπης Τρίμη
Ο καρκίνος του προστάτη αναπτύσσεται όταν τα κύτταρα στον προστάτη αρχίζουν να αναπτύσσονται ανεξέλεγκτα, δημιουργώντας όγκους.
Καρκίνος του προστάτη – Συμπτώματα
Τα συμπτώματα του καρκίνου του προστάτη μπορεί να ποικίλλουν ανάλογα με το στάδιο της ασθένειας. Σε πρώιμα στάδια, συχνά δεν εμφανίζονται συμπτώματα, αλλά όταν ο καρκίνος προχωρήσει, μπορεί να παρουσιαστούν:
- Δυσκολία στην ούρηση ή αίσθηση ατελούς κένωσης της ουροδόχου κύστης
- Συχνή ανάγκη για ούρηση, ιδιαίτερα τη νύχτα (νυκτουρία)
- Αδύναμη ή διακεκομμένη ροή ούρων
- Αίμα στα ούρα ή στο σπέρμα
- Πόνος στην περιοχή της πυέλου ή στη μέση
- Στυτική δυσλειτουργία
Αυτά τα συμπτώματα δεν είναι μοναδικά για τον καρκίνο του προστάτη και μπορεί να οφείλονται και σε άλλες παθήσεις, όπως η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη.
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο;
Ο καρκίνος του προστάτη είναι πιο κοινός σε άνδρες άνω των 50 ετών. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες κινδύνου:
- Ηλικία: Η πιθανότητα αυξάνεται με την ηλικία, ιδίως μετά τα 65.
- Κληρονομικότητα: Άνδρες με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του προστάτη έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες εμφάνισης της νόσου.
- Διατροφή: Δίαιτες υψηλές σε λιπαρά και χαμηλές σε φυτικές ίνες μπορεί να συμβάλλουν.
- Γενετική προδιάθεση: Συγκεκριμένες γονιδιακές μεταλλάξεις (π.χ. BRCA1/2) συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο.
Διάγνωση
Η έγκαιρη διάγνωση είναι κρίσιμη για την αντιμετώπιση της νόσου. Οι πιο συχνές μέθοδοι διάγνωσης περιλαμβάνουν:
- Δακτυλική εξέταση του ορθού (DRE): Ο γιατρός ελέγχει την υφή, το μέγεθος και τη σύσταση του προστάτη.
- Εξέταση PSA (ειδικό προστατικό αντιγόνο): Αυξημένα επίπεδα PSA στο αίμα μπορεί να υποδηλώνουν καρκίνο.
- Βιοψία προστάτη: Η επιβεβαίωση της διάγνωσης γίνεται με λήψη και εξέταση ιστού από τον προστάτη.
Θεραπείες
Η θεραπεία εξαρτάται από την ηλικία, το στάδιο του καρκίνου, τη γενική υγεία και τις προτιμήσεις του ασθενούς. Οι βασικές επιλογές περιλαμβάνουν:
- Ενεργητική παρακολούθηση: Συνίσταται σε τακτικούς ελέγχους, ιδανική για χαμηλού κινδύνου περιπτώσεις.
- Χειρουργική επέμβαση: Ριζική προστατεκτομή, που περιλαμβάνει την αφαίρεση του προστάτη.
- Ακτινοθεραπεία: Χρήση ακτινοβολίας για την καταστροφή καρκινικών κυττάρων.
- Ορμονοθεραπεία: Μειώνει τα επίπεδα τεστοστερόνης, η οποία ενισχύει την ανάπτυξη του καρκίνου.
- Χημειοθεραπεία: Για προχωρημένες περιπτώσεις ή όταν ο καρκίνος δεν ανταποκρίνεται στην ορμονοθεραπεία.
Προσδόκιμο ζωής
Ο καρκίνος του προστάτη συχνά εξελίσσεται αργά, και το προσδόκιμο ζωής εξαρτάται από το στάδιο της διάγνωσης:
- Πρώιμο στάδιο: Ποσοστά επιβίωσης 5ετίας που αγγίζουν το 100%.
- Τοπικά προχωρημένος καρκίνος: Εξακολουθεί να έχει υψηλά ποσοστά επιβίωσης με κατάλληλη θεραπεία.
- Μεταστατικός καρκίνος: Το προσδόκιμο ζωής μειώνεται, αλλά υπάρχουν θεραπείες που βελτιώνουν τη διάρκεια και την ποιότητα ζωής.
Πρόληψη
Αν και δεν υπάρχει σίγουρος τρόπος πρόληψης, ορισμένα μέτρα μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο:
- Υγιεινή διατροφή, πλούσια σε φρούτα, λαχανικά και ολικής άλεσης προϊόντα.
- Τακτική άσκηση και διατήρηση υγιούς βάρους.
- Τακτικές εξετάσεις, ιδιαίτερα αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό.
Να θυμάστε πάντα πως ο καρκίνος του προστάτη είναι μία σοβαρή, αλλά συχνά διαχειρίσιμη πάθηση, ιδιαίτερα αν διαγνωστεί έγκαιρα. Οι άνδρες πρέπει να είναι ενημερωμένοι για τα συμπτώματα και τους παράγοντες κινδύνου, ενώ η τακτική παρακολούθηση από ειδικούς μπορεί να κάνει τη διαφορά. Η πρόοδος στην επιστήμη και τη θεραπεία δίνει ελπίδα για ακόμη καλύτερα αποτελέσματα στο μέλλον.