Τέσσερα χρόνια συμπληρώνονται σήμερα Τρίτη από το θάνατο του κορυφαίου δημιουργού
«Η πιο ωραία ανάμνηση από τον Μίκη είναι όταν πήγαινα στο σπίτι του και ήταν ξαπλωμένος στο κρεβάτι του, ένας τεράστιος άνθρωπος και έλεγε γελώντας ότι ακούει τη μουσική του και μεθάει», λέει στο newsbomb.gr ο γιος του, Νίκος Θεοδωράκης με αφορμή τη συμπλήρωση τεσσάρων χρόνων από την απώλεια του κορυφαίου δημιουργού.
«Όταν περνούσες από το σπίτι του στου Φιλοπάππου και ήξερες ότι ζούσε εκεί, σε έπιανε ένα δέος. Αυτό τώρα δεν υπάρχει. Ο Μίκης ήταν σημείο αναφοράς για την Ελλάδα και τις διεθνείς εξελίξεις. Περίμενες μια δήλωσή του για να βάλει τα πράγματα στη θέση τους. Δυστυχώς, λόγω της απουσίας του όλοι προσπαθούν να τον φέρουν στα μέτρα τους αλλά ο Μίκης ήταν ο τελευταίος ανένταχτος επαναστάτης που ήθελε όλους τους Έλληνες ενωμένους και τον ελληνικό λαό να διεκδικεί έναν καλύτερο κόσμο», προσθέτει ο Νίκος Θεοδωράκης και καταλήγει:
«Είναι ευχάριστο ότι γίνονται τόσες πολλές εκδηλώσεις για τα 100 χρόνια από τη γέννησή του. Θα ήθελα να πω ένα ευχαριστώ σε όσους συμμετείχαν και συμμετέχουν καθώς και στον κόσμο που τον τιμά», λέει και σε προσωπικό επίπεδο προσθέτει: «Θα ήθελα να είχα περισσότερο χρόνο μαζί του, να βρίσκομαι κοντά του και να συνεχίσει να υπάρχει για να ζήσουμε περισσότερα πράγματα μαζί».
Ο Νίκος Θεοδωράκης
(c) Χάρης Γκίκας
Εκδηλώσεις
Καθώς οι εκδηλώσεις σε όλη τη χώρα αλλά και το εξωτερικό, για τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη γέννηση του Μίκη Θεοδωράκη συνεχίζονται με αμείωτη ένταση, σήμερα Τρίτη 2 Σεπτεμβρίου συμπληρώνονται τέσσερα χρόνια από το θάνατό του. Ο κορυφαίος δημιουργός άφησε την τελευταία του πνοή στα 96 του χρόνια αφήνοντας ένα μεγάλο κενό στην πολιτιστική, πολιτική και κοινωνική ζωή του τόπου αλλά και μια ανεξάντλητη παρακαταθήκη από έργα σε διάφορες μορφές και εκφάνσεις, τα περισσότερα από τα οποία έγιναν κτήμα του ελληνικού λαού από την πρώτη επαφή μαζί τους.
Περισσότερα από 1000 τραγούδια, συμφωνικά έργα, καντάτες και ορατόρια, μουσική για θεατρικές παραστάσεις και κινηματογραφικές ταινίες, όπερες και τραγωδίες, όλα μαζί συνθέτουν ένα έργο ζωής που όμοιό του σπάνια έχει καταγραφεί στην ιστορία των τεχνών και του πολιτισμού.
Πάνω από όλα όμως ο Μίκης Θεοδωράκης ήταν και παραμένει σύμβολο ελληνισμού, ελευθερίας, ισότητας, δημοκρατίας, αντίστασης, δικαιοσύνης. Τα τραγούδια του και η ίδια του η παρουσία ανύψωσαν τον ελληνικό λαό όταν εκείνος το χρειαζόταν πιο πολύ από ποτέ και αποτέλεσαν εφαλτήριο για το πέρασμα σε μια άλλη εποχή πιο δίκαιη και πιο δημοκρατική.
Σε διάφορες πόλεις
Γεννημένος στη Χίο στις 29 Ιουλίου 1925, ο Μίκης Θεοδωράκης πέρασε τα παιδικά του χρόνια σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας (Μυτιλήνη, Σύρο, Αθήνα, Ιωάννινα, Αργοστόλι, Πάτρα, Πύργο, Τρίπολη) εξαιτίας του πατέρα του που ήταν δημόσιος υπάλληλος.
Το 1943 εγκαταστάθηκε οριστικά στην Αθήνα και συνέχισε τις μουσικές του σπουδές, με δάσκαλο τον Φιλοκτήτη Οικονομίδη. Παράλληλα, ανέπτυξε αντιστασιακή δράση, μέσα από τις τάξεις της ΕΠΟΝ και του ΚΚΕ. Θα συλληφθεί από τους Ιταλούς και στη φυλακή θα γνωρίσει το έργο του Μαρξ.
Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου (1946-1949) θα εξοριστεί πρώτα στην Ικαρία και στη συνέχεια στη Μακρόνησο αλλά οι πολιτικές του διώξεις δεν ανακόπτουν το δημιουργικό του έργο. Συνθέτει έργα «κλασσικής» μουσικής και στις 5 Μαρτίου 1950 παρουσιάζεται στο θέατρο «Ορφέας» της Αθήνας το πρώτο του έργο, «Πανηγύρι της Ασή-Γωνιάς» (1946), από την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, με μαέστρο τον δάσκαλό του Φιλοκτήτη Οικονομίδη.
Το 1953 παντρεύτηκε τη γιατρό Μυρτώ Αλτίνογλου (το ζευγάρι απέκτησε δύο παιδιά, τον Γιώργο και τη Μαργαρίτα) και θα συνεχίσει τις μουσικές του σπουδές στο Παρίσι, με δασκάλους τον Ολιβιέ Μεσιάν και τον Εζέν Μπιγκό.
Ο Μίκης Θεοδωράκης
Ο «Επιτάφιος»
Ένα βράδυ του 1958, ενώ περιμένει τη γυναίκα του στο αυτοκίνητο, διαβάζει τον «Επιτάφιο» του Γιάννη Ρίτσου κι επί τόπου μελοποιεί τα πρώτα οκτώ ποιήματα. Το 1960 θα ηχογραφηθούν για πρώτη φορά με τη φωνή του Γρηγόρη Μπιθικώτση.
Από τα έργα του εκείνης της περιόδου ξεχωρίζουν τα: «Αρχιπέλαγος», «Πολιτεία Α’ και Β’», «Επιφάνεια», «Μαουτχάουζεν», «Άξιον Εστί». Επίσης, θα γράψει μουσική για την ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη «Ζορμπάς» (1964) και για δύο θεατρικές παραστάσεις που σημάδεψαν τη δεκαετία του ’60, τη «Μαγική Πόλη» και το «Η γειτονιά των Αγγέλων». Το 1963, μετά τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη, ιδρύεται η «Νεολαία Λαμπράκη», της οποίας εκλέγεται Πρόεδρος. Την ίδια εποχή εκλέγεται βουλευτής της ΕΔΑ.
Με την επιβολή της δικτατορίας της 21ης Απριλίου 1967 θα αρχίσει ένας νέος κύκλος διώξεων και εξοριών, που θα ολοκληρωθεί το 1970 με την αμνηστία που θα του χορηγηθεί. Θα φύγει στο εξωτερικό και θα δώσει δεκάδες συναυλίες εναντίον των συνταγματαρχών, που θα τον κάνουν παντού γνωστό ως σύμβολο του αντιδικτατορικού αγώνα.
Την περίοδο της Μεταπολίτευσης θα γνωρίσει ευρεία αποδοχή και η μουσική του, θα ακουστεί πάλι ελεύθερα. Θα γίνει σημείο αναφοράς μιας νέας περιόδου για την Ελλάδα και ταυτόχρονα θα παραμείνει σύμβολο για τους αγωνιστές πολλών χωρών ενάντια σε ολοκληρωτικά καθεστώτα. Πολλά από τα έργα που έγραψε κατά τη διάρκεια της επταετίας θα εκδοθούν τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης («Ο ήλιος και ο χρόνος», «Τα Λαϊκά», «Τα τραγούδια του Ανδρέα», «Λιανοτράγουδα», «Κάντο Χενεράλ», «Επιφάνεια Αβέρωφ» κ.α.), ενώ σταδιακά θα αρχίσει η ηχογράφηση και η έκδοση των συμφωνικών του έργων.
Ο Μίκης Θεοδωράκης ασχολήθηκε ενεργά με την πολιτική κατά τη διάρκεια της Μεταπολίτευσης. Εκλέχθηκε βουλευτής (δύο φορές με το ΚΚΕ και δύο φορές με τη Νέα Δημοκρατία) κι έγινε υπουργός στην κυβέρνηση Μητσοτάκη. Παράλληλα, ξεκίνησε με τον τούρκο μουσικό Ζουλφί Λιβανελί μία προσπάθεια προσέγγισης ανάμεσα στους λαούς της Ελλάδας και της Τουρκίας.
Ο Μίκης Θεοδωράκης
Λόγια του Μίκη Θεοδωράκη:
Στον τάφο μου θέλω να γραφεί «Πολέμησε τον Δεκέμβρη»
Περιφρονώ και μάχομαι τον φασισμό, σε όλες του τις μορφές και προπαντός στην πιο πονηρή, απατηλή και επικίνδυνη μορφή του, την αριστερόστροφη.
Η δική μου γενιά ήταν τυχερή, γιατί έβλεπε καθαρά τον εχθρό. Ενώ σήμερα ο κατακτητής έχει πάρει ένα γλυκό, γυναικείο σώμα.
Τα πράγματα για μένα ήσαν σαφή. Δεν μπορεί να λέγεται Αριστερά η παράταξη που δεν σέβεται τη Δημοκρατία, ούτε μέσα στο Κόμμα ούτε μέσα στην Κοινωνία. Όμως… πώς να βιώσεις μια τέτοια αλήθεια, όταν έχεις θυσιάσει τα νιάτα σου σ’ αυτήν την ιδεολογία;
Αν δεν έχεις εχθρούς, τότε να φροντίσεις να αποκτήσεις.
Και σας ρωτάω: πώς πρέπει να ζήσουμε τα μετρημένα χρόνια μας; Πρέπει να τα γευτείς, να τα εξαντλήσεις. Πρέπει με τα μάτια να δεις ό,τι υπάρχει, με το στόμα σου να φας ό,τι υπάρχει, με τα χέρια να ψάξεις ό,τι υπάρχει. Αυτό είναι παγανισμός: η λατρεία του υπαρκτού και των αισθήσεων.
Αν δεν είχα βιώσει αυτά που βίωσα, δεν θα είχα γράψει αυτήν την μουσική. Η μουσική για εμένα ποτέ δεν υπήρξε αυτοσκοπός, είναι κάτι το βιωματικό.
Αρκετά κοιμηθήκαμε έως τώρα. Καιρός να ξυπνήσουμε, να εγερθούμε, να εξεγερθούμε και ενωμένοι να αντιμετωπίσουμε, όπως αρμόζει, τους μεγάλους κινδύνους που απειλούν την ιστορία, τον πολιτισμό, το ήθος, τις παραδόσεις και τελικά την ακεραιότητά μας.
Δεν είμαι ήρωας. Οι ήρωες πεθαίνουν νέοι. Είμαι ένας πολίτης που κάνει το καθήκον του.
Με τον κοινό νου που διαθέτω, δεν μπορώ να εξηγήσω και ακόμα περισσότερο να δικαιολογήσω την ταχύτητα με την οποία κατρακύλησε η χώρα μας από τα επίπεδα του 2009 σε τέτοιο σημείο, ώστε με το ΔΝΤ να απωλέσουμε ένα μέρος της εθνικής μας κυριαρχίας και να τεθούμε σε καθεστώς κηδεμονίας.
Ο άνθρωπος είναι ένα χρέος.
Ο ιμπεριαλισμός και η τρομοκρατία είναι δύο δεινόσαυροι που στο άμεσο μέλλον θα αναμετρηθούν, με τραγικές συνέπειες για την ανθρωπότητα.
Για ένα πράγμα δεν έχουμε δικαίωμα: να είμαστε δυστυχισμένοι. Πρέπει να διεκδικούμε παντού την ευτυχία μας.
Πηγή
