Ο Μύρτος, με τα τυρκουάζ νερά, τα λευκά βότσαλα και το θεαματικό φυσικό του τοπίο, υπήρξε για δεκαετίες το καμάρι της Κεφαλονιάς και ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα τουριστικά σύμβολα της Ελλάδας. Mάλιστα η παραλία φιγουράριζε στις λίστες με τις 5 καλύτερες του κόσμου.
Όμως σήμερα τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά, αφού η φημισμένη περιοχή παρουσιάζει εικόνα εγκατάλειψης και απαξίωσης. Παραμένει ξεχασμένη, θύμα φυσικών καταστροφών, αδράνειας και έλλειψης στρατηγικής.
Η παραλία που διαφήμιζε η Ελλάδα διεθνώς, υποδέχεται φέτος τους τουρίστες χωρίς καντίνα, χωρίς νερό, χωρίς βασικές υποδομές, καθώς, σύμφωνα με τοπικούς παράγοντες και κατοίκους του νησιού, η Κυβέρνηση, η Κτηματική Υπηρεσία και οι αρμόδιοι Υπουργοί αρνήθηκαν να παραχωρήσουν το απαιτούμενο τμήμα της παραλίας για τη στοιχειώδη εξυπηρέτηση των επισκεπτών.
Ο Μύρτος, αντί να είναι λοιπόν στολίδι της Κεφαλονιάς, είναι πια ντροπή. Μια παραλία χωρίς καντίνα, χωρίς υποδομές, με έναν Δήμο Σάμης που παλεύει μόνος και μια Κυβέρνηση που καταγγέλλεται πως έχει παραδώσει το νησί στον τουριστικό διασυρμό. Το παγκόσμιο τοπόσημο του νησιού έγινε ξαφνικά το σύμβολο της εγκατάλειψης και της ανικανότητας. Και το μεγάλο ερώτημα είναι το γιατί.
Η αρχή της παρακμής
Τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο του 2014, δύο ισχυροί σεισμοί έπληξαν την Κεφαλονιά, προκαλώντας σοβαρές ζημιές στο οδικό δίκτυο, ιδιαίτερα στον δρόμο που οδηγεί στον Μύρτο. Η πρόσβαση στην παραλία διακόπηκε για δύο τουριστικές σεζόν, ενώ οι εργασίες αποκατάστασης καθυστέρησαν δραματικά. Μετά ήρθε η κακοκαιρία «ΙΑΝΟΣ», η οποία προκάλεσε κι άλλες καταστροφές. Δεν ήταν όμως μόνο η μανία της φύσης. Πλήγμα για το μέλλον της παραλίας αποτέλεσε και η απένταξη του έργου αποκατάστασης του δρόμου από χρηματοδοτικό πρόγραμμα, με αποτέλεσμα να είναι αβέβαιο το πότε – και αν – θα ενταχθεί ξανά σε νέο έργο. Ο δρόμος παραμένει σε κακή κατάσταση, με κινδύνους για την ασφάλεια επισκεπτών και επαγγελματιών.
Μετά τους σεισμούς, ο Μύρτος άρχισε να χάνει τη θέση του στις διεθνείς λίστες των κορυφαίων παραλιών. Η δυσκολία πρόσβασης, η έλλειψη σοβαρών υποδομών και υπηρεσιών, και το αίσθημα εγκατάλειψης από την πολιτεία οδήγησαν σε σταδιακή πτώση της φήμης του.
Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι, σύμφωνα με τους ίδιους τοπικούς παράγοντες, ποτέ κανείς αρμόδιος δεν απάντησε επίσημα ή υπεύθυνα στην πληθώρα των αρνητικών σχολίων που κατακλύζουν κάθε χρόνο τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αναφορικά με τις υψηλές τιμές, την ελλιπή καθαριότητα, την απουσία βασικών υποδομών για μια παραλία τέτοιας φήμης. Έτσι το περίεργο αυτό «σιωπητήριο» απέναντι στην ψηφιακή κριτική ενίσχυε και επιβεβαίωνε την εικόνα της εγκατάλειψης.
Απλή αδιαφορία ή σχέδιο για εκμετάλλευση από ιδιώτες ;
Το «στολίδι» της Κεφαλονιάς παρείχε τα προηγούμενα έτη με ευθύνη του Δήμου Σάμης υπηρεσίες με ξαπλώστρες, ναυαγοσωστική κάλυψη, τουαλέτες αλλά και καντίνα – αναψυκτήριο. Η ύπαρξη ναυαγοσώστη και τουαλετών είναι αναγκαία για να υπάρχει η δυνατότητα παροχής γαλάζιας σημαίας σε μια παραλία.
Όμως, σύμφωνα με τοπικούς παράγοντες, με το Ν. 5092/2024 για την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας στις παραθαλάσσιες περιοχές, τροποποιήθηκε ο τρόπος δημοπράτησης των αιγιαλών ο οποίος γίνεται πια μέσω ηλεκτρονικών διαγωνισμών από το κεντρικό κράτος, και πλέον δεν προβλέπεται διαδικασία παραχώρησης αιγιαλού στους Δήμους, σε αντίθεση με ό,τι ισχύει για την παραχώρηση αιγιαλού σε ιδιώτες.
Μάλιστα σύμφωνα με τους ίδιους παράγοντες, η Κτηματική Υπηρεσία του Δημοσίου, η οποία είναι υπεύθυνη για τη δημοπράτηση και απόδοση χώρου στις παραλίες της χώρας, δεν απάντησε ποτέ στο Έγγραφο-Αίτημα που κατέθεσε πέρυσι ο Δήμος Σάμης, προκειμένου να υπάρξει από τον ίδιο το Δήμο η δυνατότητα παροχής υπηρεσιών (όπως κάθε τουριστική σεζόν) σε κατοίκους και επισκέπτες.
Παρά λοιπόν τα κενά του ισχύοντος νομικού πλαισίου, ο Δήμος Σάμης και οι πολίτες του, χρεώθηκαν με ένα εξοντωτικό πρόστιμο 1,5 εκατ. ευρώ μετά το αίτημα της τοπικής κοινωνίας και την απόφαση του Δήμου να λειτουργήσει στον ίδιο χώρο, όπως κάθε έτος, το αναψυκτήριο και τις ξαπλώστρες. Παρά τις προφορικές όμως διαβεβαιώσεις πολιτικού προσώπου πως θα δοθεί λύση, ουδέποτε διαγράφηκε ή μειώθηκε το ανωτέρω χρηματικό πρόστιμο.
Η τοπική κοινωνία λοιπόν με έκπληξη και απογοήτευση πληροφορήθηκε επίσης ότι σε εφαρμογή της υπουργικής απόφασης του Αναπληρωτή Υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Νικολάου Παπαθανάση με αριθ. 35649ΕΞ2025 (ΦΕΚ Β’ 1184/12.3.2025), ο Περιφερειάρχης Ιονίων Νήσων, Ιωάννης Τρεπεκλής απένταξε κρίσιμα έργα υποδομής στο Δήμο Σάμης, μεταξύ των οποίων ήταν η αποκατάσταση των ζημιών στο τμήμα της δημοτικής οδού προς παραλία Μύρτου, ύψους 6 εκατ. ευρώ.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, ο Μύρτος να παραμένει χωρίς καντίνα, χωρίς υποδομές αλλά και χωρίς εύκολη πρόσβαση.
Πολλοί λοιπόν είναι αυτοί οι οποίοι διερωτούνται για ποιο λόγο αφήνουν αυτή την παραλία στη μοίρα της. Μάλιστα, τοπικοί παράγοντες αφήνουν να εννοηθεί πως η περίπτωση του Μύρτου είναι ένα ακόμη παράδειγμα απαξίωσης της δημόσιας περιουσίας προκειμένου να επακολουθήσει η εκμετάλλευσή της από ιδιώτες.
Το «κατηγορώ» και για την Δημοτική Αρχή
Την ίδια στιγμή, όπως επισημαίνει ο επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης του Δήμου Σάμης, «παρά τις επανειλημμένες επισημάνσεις και δημόσιες παρεμβάσεις της, η Δημοτική Αρχή δεν έχει προβεί σε καμία ουσιαστική ενέργεια για την προετοιμασία και λειτουργία της παραλίας, ενώ τα προβλήματα είναι γνωστά εδώ και τουλάχιστον έναν χρόνο».
Ο Δημοτικός Σύμβουλος καταγγέλλει δημόσια τη βαθιά αδιαφορία της Δημοτικής Αρχής, η οποία όπως λέει :
«Δεν έχει παρουσιάσει κανένα σχέδιο οργάνωσης της παραλίας, ούτε έχει δώσει επίσημη απάντηση για την μη λειτουργία της καντίνας, η οποία προκαλεί τεράστια ταλαιπωρία στους επισκέπτες, που σε συνθήκες καύσωνα αναζητούν ένα απλό μπουκάλι νερό χωρίς αποτέλεσμα».
Όπως προσθέτει: «Είναι αδιανόητη η απένταξη των δύο εργολαβιών που αφορούσαν την επισκευή του δρόμου πρόσβασης, ο οποίος παραμένει σε τραγική κατάσταση, με καθιζήσεις, επικίνδυνα σημεία και παντελή έλλειψη σήμανσης ή συντήρησης. Η πρόσβαση -με Ι.Χ. ή τουριστικά λεωφορεία- γίνεται με κίνδυνο για τη σωματική ακεραιότητα των επισκεπτών».
Και συνεχίζει:
«Η παντελής απουσία σχεδιασμού, διαφάνειας και ενδιαφέροντος, εκθέτει το νησί διεθνώς, και στερεί πολύτιμα έσοδα από την τοπική οικονομία. Η εικόνα της παραλίας του Μύρτου δεν είναι μόνο αντανάκλαση της φυσικής ομορφιάς της, αλλά και καθρέφτης της ευθύνης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Και σήμερα, αυτή η ευθύνη απουσιάζει εκκωφαντικά».
«Ωστόσο, η ευθύνη δεν βαραίνει μόνο τη Δημοτική Αρχή»
Ο ίδιος προσθέτει ακόμα πως « Η Κυβέρνηση και η Περιφερειακή Αρχή Ιονίων Νήσων φέρουν τεράστιο μερίδιο ευθύνης, διότι:
Παρακολουθούν παθητικά την υποβάθμιση του σημαντικότερου τουριστικού προορισμού της Κεφαλονιάς χωρίς καμία ουσιαστική παρέμβαση. Κρύβει άραγε αυτή η επιλογή κάποια σκοπιμότητα; Αντί να εξασφαλίσουν τη χρηματοδότηση για την άμεση επανένταξη κρίσιμων έργων υποδομής, αφήνουν την κατάσταση να διολισθαίνει, ακόμα και όταν πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα έργα αποκατάστασης φυσικών καταστροφών. Δεν έχουν επιδείξει κανέναν συντονισμό με τον Δήμο, τη στιγμή που πρόκειται για έργο που ξεπερνά τα τοπικά όρια και αφορά την εικόνα της Ελλάδας, σε διεθνές επίπεδο».
Ο Δήμαρχος προειδοποιεί για «παραλία-θύμα» της γραφειοκρατίας
Για το πρόβλημα που έχει προκύψει τοποθετήθηκε πρόσφατα και ο Δήμαρχος Σάμης, Παναγής Δρακουλόγκωνας, μιλώντας σε τοπικό μέσο ενημέρωσης, εκφράζοντας την αγανάκτηση και τον φόβο του για το μέλλον της παραλίας.
Ο Δήμαρχος αποκάλυψε ότι από πέρυσι έχει επιβληθεί πρόστιμο 1,5 εκατ. ευρώ στον Δήμο, επειδή λειτούργησε υπηρεσίες στην παραλία χωρίς την απαραίτητη – και εξαιρετικά δύσκολη να εξασφαλιστεί – παραχώρηση από το κράτος.
Το πρόβλημα, σύμφωνα με τον Δήμαρχο, ξεκινά από το 2009, όταν θεσπίστηκε Προεδρικό Διάταγμα που χαρακτηρίζει την περιοχή ως προστατευόμενη. Παρότι επί χρόνια ο Δήμος λειτουργούσε υπό το ίδιο πλαίσιο, φέτος οι κυρώσεις ήταν σκληρές – ενώ η γραφειοκρατία παραμένει ένας λαβύρινθος χωρίς έξοδο.
Ο κ. Δρακουλόγκωνας τόνισε πως «αν η κατάσταση συνεχιστεί, ελλοχεύει ο κίνδυνος παραχώρησης της παραλίας σε ιδιωτικά συμφέροντα, για δεκαετίες. Η υπόθεση του Μύρτου είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Ο Δήμος Σάμης, ένας από τους μεγαλύτερους σε έκταση στην Ελλάδα, έχει μόνο δύο υπαλλήλους στην Τεχνική Υπηρεσία και κανέναν μηχανικό. Το ζήτημα έχει τεθεί σε όλα τα αρμόδια κυβερνητικά όργανα, από Υπουργούς έως το Συνέδριο της ΚΕΔΕ. Όμως, απάντηση δεν έχει δοθεί. Ο Δήμος σχεδιάζει κινητοποιήσεις και δράσεις διαμαρτυρίας».
Κάτοικοι και επιχειρηματίες δεν θέλουν να χτιστεί ο Μύρτος
Για το θέμα που έχει προκύψει η «Ζούγκλα» επικοινώνησε με κατοίκους και επιχειρηματίες του νησιού οι οποίοι κατέστησαν σαφές πως δεν θα ήθελαν σε καμία περίπτωση η παραλία του Μύρτου να χτιστεί, εάν φυσικά περάσει σε χέρια ιδιωτών.
Όπως επεσήμαναν, εκτός του αιγιαλού και πολύ κοντά στην παραλία υπάρχει ένα οικόπεδο της Κτηματική Υπηρεσίας του Δημοσίου, 9 στρεμμάτων το οποίο το είχε ενοικιάσει παλαιά ο πρώην δήμος Πυλαρέων για 49 χρόνια προκειμένου να φτιάξει καντίνα, ιατρείο και χώρο για τους ναυαγοσώστες. Αυτό το έργο, όπως διευκρίνισαν, δεν έγινε ποτέ παρόλο που υπήρχε μελέτη.
Στη συνέχεια λοιπόν ο Δήμος Πυλαρέων παρόλο που εντάχθηκε στον δήμο Κεφαλονιάς δεν αξιοποίησε το συγκεκριμένο οικόπεδο. Όμως η καντίνα που λειτουργούσε μέσα στην παραλία τα προηγούμενα χρόνια ήταν παράνομη. Όταν έσπασε λοιπόν ο Δήμος Κεφαλονιάς και δημιουργήθηκε ο δήμος Σάμης η καντίνα συνέχισε να λειτουργεί παράνομα εντός του αιγιαλού.
Κάτοικοι και επιχειρηματίες της περιοχής, ζητούν να ισχύσει η προγραμματική σύμβαση που είχε υπογράψει ο Δήμος Πυλαρέων με την Κτηματική υπηρεσία και να φτιαχτούν η καντίνα αλλά και οι χώροι με τις προδιαγραφές που αναφέρει προεδρικό διάταγμα που εκδόθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου του 2009. Έτσι θα μπορεί να εκμεταλλευτεί ο Δήμος Σάμης το οικόπεδο αυτό και να παρέχει τις υπηρεσίες στους επισκέπτες.
Επισημαίνεται πως στο προεδρικό διάταγμα «καθορισμού ζώνης οικιστικού ελέγχου, περιορισμός δόμησης περιοχή Μύρτου του δήμου Πυρλαρέων», αναφέρεται πως απαγορεύεται η στάθμευση των αυτοκινήτων κοντά στον αιγιαλό. Οι ίδιοι επιχειρηματίες και κάτοικοι ζητούν την αλλαγή του συγκεκριμένου διατάγματος ή την έκδοση νέου που δεν θα ισχύει αυτός ο περιορισμός, παρόλο που δεν εφαρμόζεται.
Με πληροφορίες από: Inkefalonia, Kefaloniafocus, Kefaloniapress, kefaloniamagazine